بومادران و هر آنچه بايد درباره آن بدانيد!

احتمالاً تا به حال بارها با نام گياه بومادران برخورد داشته‌ايد، گياهي پراستفاده در طب سنتي که در شکل‌هاي مختلفي همچون عرق و يا دم‌نوش مورداستفاده قرار مي‌گيرد. خواص فوق‌العاده اين گياه سفيد يا زردرنگ براي رفع استرس و اضطراب، درمان سرماخوردگي و فشار خون بالا و بهبود سيستم گوارشي باعث شده که بومادران از ديرباز تا به ‌امروز جزء گياهان دارويي محبوب باشد. در اين مطلب از مجله سلامت دکترتو با ما همراه شويد تا با خواص بومادران بيشتر آشنا شويد.

بومادران چيست؟

بومادران گياهي علفي يک يا چند ساله با طبع گرم و خشک از تيره کاسنيان است که انواع مختلفي دارد. با اين حال، گونه بومادران هزار برگ يا معمولي در ايران بيشتر مشاهده مي‌شود. قدمت طولاني بومادران به دوران نبرد تروآ برمي‌گردد و نام لاتين Achillea هم از اسم آشيل، قهرمان افسانه‌اي يونان گرفته شده است. در خلال جنگ تروآ از بومادران براي درمان زخم، عفونت و خون‌ريزي استفاده مي‌کردند. ساکسون‌ها هم براي دفع سحر و جادو و چشم بد به بومادران اعتقاد داشتند. به بومادران، مشک چوپان يا مشک داش هم مي‌گويند و علت آن نيز بوي تند فلفلي مانندي است که از سرشاخه‌هاي گل‌دار بومادران استشمام مي‌شود.

بومادران چه شکلي است؟

بومادران، گياهي علفي سبز مايل به زرد با ساقه و شاخه‌هاي راست در حدود 25 تا 60 سانتي‌متر، و دم‌برگ‌هاي طويل و گل‌هاي خوشه‌اي دراز. دانه‌هاي بومادران صاف و کروي شکل هستند.

گياه بومادران با رنگ‌هاي زرد و سفيد و با شاخه‌هايي راست رشد مي‌کند.

بومادران گياهي دارويي با طبع گرم و خشک است که از گذشته تا به حال از آن به صورت دمنوش، چاي، روغن، عرق، پودر خشک و حتي از برگ تازه آن براي درمان بسياري از بيماري‌ها استفاده مي‌شده‌است.

خواص بومادران

برگ و گل‌ اين گياه هر دو خوراکي هستند و از ساقه‌هايش هم براي درمان موضعي استفاده مي‌شود. موارد مصرف آن هم به ‌شکل چاي و دم‌نوش، روغن بومادران، عرق بومادران و پودر خشک به عنوان ادويه هستند، البته برگ سبز تازه بومادران را هم مي‌توان به ‌عنوان سبزي در سالاد استفاده نمود. در ادامه نيز از خواص بومادران مي‌توان به عفونت، قطع خون‌ريزي، تقويت کبد، کاهش دردهاي قاعدگي، تسکين درد مفاصل، تقويت معده و رفع نفخ، درمان سنگ مثانه و کليه، دفع لک‌هاي پوستي و پيسي اشاره کرد.

جلوگيري از چين و چروک صورت، کم کردن ريزش مو و درمان تنگي نفس از ديگر خواص بومادران هستند. پيشنهاد ما اين است که پيش از مصرف اين گياه با دريافت مشاوره آنلاين و يا معاينه حضوري با متخصصين دکترتو، از نحوه استفاده از آن مطمئن شويد. در ادامه برخي از مهم‌ترين خواص بومادران و کاربردش در طب سنتي را برايتان آورده‌ايم:

1. خواص بومادران براي معده

فلاونوئيدهاي موجود در اين گياه باعث خاصيت ضد اسپاسم و ضد دردي در بومادران مي‌شود و به هضم بهتر غذا کمک مي‌کند و معده درد را کاهش مي‌دهد. در کنار اين نيز اين گياه براي درمان اسهال توصيه مي‌شود.

بومادران خواص زيادي براي سيستم گوارشي دارد و کبد را تقويت مي‌کند.

2. خواص بومادران براي کبد چرب

معمولاً گفته مي‌شود که دم‌نوش يا نوشيدني‌هايي که مزه تلخي دارند براي دفع چربي‌هاي اضافه کبد مفيد هستند. يکي از خواص بومادران براي درمان خانگي کبد چرب اين است که کبد را تقويت کرده و صفرا را در بدن آزاد مي‌کند. بومادران گياهي ضد ميکروبي و ادرارآور است. با افزايش دفعات ادرار، مواد زائد بيشتري هم از بدن دفع مي‌شوند. به‌ همين خاطر طب سنتي به بيماران داراي قند خون، کلسترول و کبد چرب، مصرف دم‌نوش بومادران را توصيه مي‌کند. بيماران داراي کبد چرب مي‌توانند هر روز پيش از صبحانه يک ليوان دم‌نوش اين گياه ميل کنند.

3. خواص بومادران براي بارداري

به ‌خاطر تأثيري که مصرف اين گياه روي سيکل قاعدگي مي‌گذارد و احتمال سقط جنين را افزايش مي‌دهد معمولاً مصرف دم‌نوش و روغن بومادران براي خانم‌هاي باردار توصيه نمي‌شود. به خصوص مصرف عرق بومادران براي خانم‌هاي باردار ممنوع است، البته از خواص بومادران براي بارداري مي‌توان به مصرف دم‌نوش بومادران در روزهاي پاياني اشاره کرد که باعث شده زايمان آسان‌تر شود. بهتر است پيش از مصرف حتماً با پزشک خود مشورت کنيد.

4. خواص بومادران براي پوست

از خواص اين گياه براي پوست مي‌توان به جوان‌سازي پوست صورت، درمان زخم‌هاي پوستي و اگزما اشاره کرد. مصرف ماسک بومادران باعث پاک‌سازي پوست مي‌شود، با احياي سلول‌هاي پوستي، چين و چروک‌هاي صورت را برطرف مي‌کند و باعث جوان‌سازي پوست مي‌شود. خاصيت ضدالتهابي بومادران باعث شده که اين گياه از جايگاه ويژه‌اي در طب سنتي براي درمان زخم‌هاي پوستي و کاهش خارش برخوردار باشد. ترکيب شيميايي آشيلين موجود در بومادران به انعقاد سريع خون کمک کرده و باعث بسته ‌شدن زخم مي‌شود. به‌ علاوه اينکه مصرف موضعي آن روي زخم باعث شده که قرمزي اطراف زخم کاهش يابد.

بومادران خواص زيادي براي سلامت زنان دارد، از درمان درد پريود و pms گرفته تا درمان کيست تخمدان

5. خواص بومادران براي قاعدگي و درد پريود

مصرف چاي اين گياه، ماهيچه‌هاي رحمي را آرام مي‌کند و درد پريود و گرفتگي‌هاي قاعدگي را کاهش مي‌دهد. همين خاصيت ضدالتهابي و التيام بخشي است که باعث شده طب سنتي مصرف بومادران براي درمان درد پريود را تجويز کند. طب سنتي براي درمان درد پريود شديد مصرف سه تا پنج ليوان دم‌نوش اين گياه دو روز پيش از دوره پريودي را توصيه مي‌کند. از ديگر خواص اين گياه براي قاعدگي اين است که باعث تحريک رحم مي‌شود و سيکل قاعدگي را تنظيم مي‌کند.

6. خواص بومادران براي عفونت زنان

خواص آنتي‌سپتيک موجود در اين گياه آن را به گياه دارويي مفيدي براي درمان عفونت و ورم پستان (ماستيت) تبديل کرده است. بومادران مي‌تواند از عفونت و خون‌ريزي ناشي از زخم‌هاي عفوني جلوگيري کند. مصرف دم‌نوش اين گياه و دارچين براي زنان مبتلا به کيست تخمدان و درمان ترشحات و عفونت زنان به مدت 5 روز متوالي براي درمان عفونت زنان توصيه مي‌شود.

7. خواص بومادران براي کيست تخمدان

از خواص جادويي اين گياه درمان کيست تخمدان، تنبلي تخمدان، فيبروم رحمي، آندومتريوز و عفونت زنانه است.

8. بومادران براي پاک‌سازي رحم

خاصيت ضد باکتريايي و ضد قارچي اين گياه براي پاک‌سازي رحم مفيد است که مي‌تواند عفونت رحمي را کنترل کرده و زخم‌هاي رحمي و دهانه رحم در خانم‌ها را بهبود ببخشد. عصاره بومادران از تکثير سلول‌هاي آدنوکارسينوم تخمدان جلوگيري و از رحم محافظت مي‌کند.

9. بومادران براي سندروم پيش از قاعدگي

خاصيت ضدالتهابي اين گياه باعث شده که اين گياه، نقش مؤثري براي درمان PMS يا همان سندروم پيش از قاعدگي داشته باشد. مطالعات علمي نشان مي‌دهند که مصرف عصاره اين گياه مي‌تواند نشانه‌ها و علائم PMS و شدت درد پيش از قاعدگي را کاهش دهد. چاي بومادران ازجمله چاي‌هاي گياهي محبوبي است که ماهيچه‌هاي رحم را آزاد و آرام مي‌کند و درد و گرفتگي‌هاي ناشي از PMS را کم مي‌کند. به ‌همين خاطر در طب سنتي معمولاً براي کاش و درمان PMS مصرف چاي يا دم‌نوش اين گياه توصيه مي‌شود.

10. بومادران براي تنظيم هورمون

بر هم خوردن تنظيم هورمون‌ها معمولاً از عوارض کوتاه ‌مدت سندروم پيش از قاعدگي است، البته گاهي هم به هم خوردن هورمون‌ها علل ديگري دارد، بلند مدت است و باعث خطرات و بيماري‌هاي جدي مي‌شود. اينجاست که بومادران براي تنظيم هورمون‌ها در بدن کمک مي‌کند. ترکيب اين گياه با گياهان دارويي ديگري مثل انگورک آمريکايي مي‌تواند به تنظيم هورمون‌ها کمک کند.

11. خواص بومادران براي بواسير

بواسير به ‌خاطر ورم رگ‌هاي خوني و التهاب بافت‌هاي اطراف مقعد به ‌وجود مي‌آيد. از خواص بومادران براي بواسير مي‌توان به کاهش ميزان عفونت و رفع التهاب و ورم اشاره کرد، البته اين گياه بيشتر براي مهار خونريزي بواسير توصيه مي‌شود و مصرف آن بعد از هر بار دفع مزاج باعث رفع تورم و آرام شدن روده بزرگ مي‌شود.

12. خواص بومادران براي سرماخوردگي

خاصيت ضد التهابي، ضد درد و ضد باکتريايي اين گياه باعث شده که اين گياه به ‌عنوان آنتي‌بيوتيک گياهي براي مبتلايان به سرماخوردگي مفيد باشد. ترکيب چاي بومادران و نعنا سموم بدن را به ‌شکل تعريق دفع مي‌کند و براي کاهش سرفه، عطسه، آبريزش بيني و تب در سرماخوردگي توصيه مي‌شود.

گياه بومادران مي‌تواند در درمان سرماخوردگي نيز موثر باشد.

13. خواص بومادران براي روده

اين گياه با تحريک ترشحات آنزيم‌هاي گوارشي و صفرا به گوارش روده کمک کرده و احتمال ابتلا به اختلالات دستگاه گوارش مثل نفع معده، اسهال و يبوست را کاهش مي‌دهد. طب سنتي مصرف چاي اين گياه براي بيماران سندروم روده تحريک‌پذير را تجويز مي‌کند. اين گياه همچنين مي‌تواند از زخم معده پيشگيري کرده يا آن را درمان کند.

14. بومادران براي عفونت

اين گياه براي جلوگيري از خون‌ريزي و عفونت ناشي از زخم‌ها، تسکين درد، رفع قرمزي و سوزش زخم‌ها توصيه مي‌شود. به ‌علاوه اينکه خاصيت التيام‌بخشي سريع زخم و درمان عفونت پوستي دارد. براي درمان عفونت مي‌توانيد دم‌نوش اين گياه را به‌ مدت يک ‌هفته مصرف کنيد.

15. بومادران براي خواب خوب

خاصيت آرام‌بخشي و ضدالتهابي اين گياه باعث شده که طب سنتي تأکيد خاصي روي مصرف آن براي آرامش و خواب خوب داشته باشد. مصرف دم‌کرده اين گياه يک دمنوش آرامبخش است و خاصيت خواب‌آوري دارد و خواب را تنظيم مي‌کند. به‌ علاوه اينکه به‌ خاطر خاصيت ضد اضطرابي‌ براي درمان بي‌خوابي توصيه مي‌شود. مصرف اين گياه روي کيفيت خواب تأثير مي‌گذارد و خواب خوب و آرامي برايتان به ارمغان مي‌آورد.

اگر مشکل خواب داريد، استفاده از دمنوش اين گياه مي‌تواند قبل از خواب معجزه بکند.

16. بومادران براي فشارخون بالا

مصرف منظم بومادران باعث تنظيم فشار خون شده و احتمال ابتلا به سکته مغزي، قلبي، بيماري‌هاي قلبي-عروقي و آترواسکلروز را کاهش مي‌دهد. دم‌نوش اين گياه از ورود کلسيم به عروق خوني جلوگيري مي‌کند و براي درمان فشار خون بالا توصيه مي‌شود.

17. بومادران و قند خون

بومادران گياه مناسبي براي کنترل و درمان بيماري ديابت است. اينولين موجود در اين گياه مثل فيبر عمل مي‌کند و برخلاف ساير کربوهيدرات‌ها، به‌ جاي گلوکز، فروکتوز توليد مي‌کند. به ‌همين دليل هم يکي از خواص مفيد مصرف دم‌نوش و چاي اين گياه کاهش قند خون در بيماران ديابتي است.

18. بومادران براي اضطراب

دمنوش بومادران يک دمنوش ضد استرس و آرامبخش است. اين گياه مستقيماً روي کاهش هورمون‌هاي تنش‌زا و استرس‌زا تأثير مي‌گذارد و جايگاه آن نيز مثل داروي ديازپام است که استرس و اضطراب را رفع مي‌کند. طب سنتي مصرف دم‌نوش اين گياه براي اضطراب را تجويز مي‌کند.

19. بومادران براي ترميم و بهبود زخم

در نبرد تروآ در يونان باستان از اين گياه براي ترميم و بهبود زخم استفاده شد. خاصيت ضدالتهابي بومادران باعث شده که زخم‌ها و سلول‌هاي آسيب‌ديده به‌ سرعت ترميم شوند.

20. بومادران براي بند آوردن خون دماغ شدن

ويژگي ضدالتهابي اين گياه باعث بند آوردن خون‌ريزي مي‌شود. طب سنتي مصرف بخور گياه بومادران براي بند آوردن خون دماغ شديد را تجويز مي‌کند. حتي‌ مي‌توانيد براي بند آوردن خون دماغ، چند تکه برگ بومادران را وارد سوراخ بيني کنيد. مصرف چاي، روغن اين گياه و يا پودر آن هم براي بند آوردن خون دماغ شدن مفيد است.

نحوه مصرف بومادران

گياه دارويي بومادران را مي‌توان به شکل‌هاي مختلفي مثل چاي استفاده کرد. براي تهيه چاي بومادران کافي است دو تا سه قاشق غذاخوري گياه بومادران با يک ليوان آب جوش ترکيب کرده و ده دقيقه زمان دهيد تا دم بکشد. اضافه کردن اسانس نعنا به چاي بومادران براي درمان سرماخوردگي توصيه مي‌شود. مصرف اين دم‌نوش به افزايش اشتها هم کمک مي‌کند.

بومادران به شکل قطره عصاره هم وجود دارد که مي‌توانيد آن را به ‌صورت روزانه دو تا سه قطره با آب ترکيب کرده و ميل کنيد که روش بسيار خوبي براي درمان اختلالات ادراري است. برگ تازه اين گياه هم به ‌عنوان سبزي در سالاد مصرف مي‌شود. روش ديگر مصرف اين گياه به ‌شکل بخور است. بهتر است با توجه به شرايط خود، نحوه بخور را با پزشک خود در ميان بگذاريد.

1. طريقه مصرف بومادران براي معده

براي تقويت معده، رفع نفخ معده و برطرف کردن بي‌اشتهايي مصرف نصف استکان عرق اين گياه بين يا بعد از غذا مجاز است. طب سنتي براي دفع کرم روده و معده مصرف روزي دو فنجان دم‌نوش بومادران در وعده صبح و شب را تجويز مي‌کند. بومادران براي تقويت معده و رفع رفلاکس معده هم مناسب است و پس از رفلاکس مي‌توانيد از دم‌نوش اين گياه استفاده کنيد.

براي درمان زخم معده و اثني عشر هم بايد بعد از غذا دم‌نوش بومادران ميل کنيد. کساني که از کرم روده يا معده رنج مي‌برند مي‌توانند صبح و شب يک ليوان جوشانده بومادران مصرف کنند. نوشيدن دم‌نوش اين گياه نيم ساعت پس از غذا براي افراد داراي ورم معده يا درد معده توصيه مي‌شود. 2 گرم پودر بومادران را با يک ليوان آب جوش ترکيب کرده و اجازه بدهيد که 20 دقيقه دم بکشد سپس ميل کنيد.

براي درمان زخم معده و اثني عشر بايد بعد از غذا دم‌نوش بومادران ميل کنيد.

2. طريقه مصرف بومادران براي کيست تخمدان

مصرف عرق اين گياه نقش معجزه‌آسايي در درمان عفونت زنانه، تنبلي تخمدان، و کيست دارد. طريقه مصرف بومادران براي کيست تخمدان پنج روز مداوم دم‌نوش بومادران و دارچين است. مصرف دم‌نوش اين گياه هم بعد از هر وعده غذايي براي درمان کيست و تنبلي تخمدان و عفونت‌هاي زنانه توصيه مي‌شود.

براي آن که بتوانيد با کمک بومادران، عفونت‌هاي زنان را برطرف کنيد، لازم است که پنج گرم از گل اين گياه، بلوط، گل بابونه، زيره کرمان و تخم گشنيز را نيم‌کوب کنيد. يک قاشق غذاخوري از اين ترکيب را در يک ليوان آب جوش بريزيد و اجازه بدهيد که 20 دقيقه بماند. بعد از صاف کردن ميل کنيد. دو بار در روز صبح و شب مي‌توانيد اين دم‌نوش چند گياه را براي عفونت زنان مصرف کنيد.

3. طريقه مصرف بومادران براي تنظيم قاعدگي

خاصيت ضدالتهابي دم‌نوش اين گياه به تسکين دردهاي قاعدگي کمک مي‌کند. طريقه مصرف اين گياه براي تنظيم قاعدگي به اين ترتيب است که دو هفته از عرق بومادران يا دم‌نوش آن استفاده شود. سه گرم از اين گياه (اندازه يک تي بگ) را با يک ليوان آب جوش ترکيب کرده و پس از 15 دقيقه که دم کشيد ميل نماييد. اين گياه در درمان و بهبود سندرم پيش از قاعدگي يا همان pms نيز بسيار موثر خواهد بود.

4. طريقه مصرف بومادران براي بارداري

خانم‌هاي باردار از مصرف عرق اين گياه منع مي‌شوند، چراکه به‌ خاطر تأثيري که روي قاعدگي مي‌گذارد خطر سقط جنين را به دنبال خواهد داشت و به همين دليل هم خانم‌هاي باردار نبايد آن را مصرف کنند. با اين حال در مواردي با مشورت پزشک، خانم‌هاي باردار مجازند که در ماه‌هاي پاياني بارداري دم‌نوش و چاي اين گياه مصرف کنند.

5. طريقه مصرف بمادران براي لاغري

مصرف روغن اين گياه باعث تعريق بيشتر شده و بدن مي‌تواند سموم و مواد زائد بيشتري را دفع کند. در نتيجه شاهد لاغري طبيعي بدون ايجاد چين و چروک روي پوست هستيم. مصرف دم‌نوش اين گياه براي لاغري به‌ خاطر خاصيت ادرارآور بودن، باعث شده که سوخت و ساز بدن افزايش و اشتها کم شود، در کنار اين نيز سديم، سموم و آب اضافي از طريق ادرار دفع و باعث لاغري مي‌شود.